Ardipithecus ramidus

2009'UN KAPAK GÜZELİ ARDİ!

En eski insansı Ardi, gün ışığı göreli henüz iki ay oldu ve 2009'un en önemli bilimsel bulgusu olarak tarihe geçti.

En eski atamız mı, yoksa maymun soy ağacında ayrı bir filiz mi? Fosili iki ay önce çıkarılan ve Ardi adı verilen insansı, hararetli tartışnmalara konu olmayayı sürdürüyor. Science bilim bülteni başta olmak üzere, Ardi'nin keşfi 2009'un en büyük bilimsel bulgusu olarak tarihe geçti.

Etiyopya'da 1994'te bulunan, parçalarının çıkarılması ve analizi 15 yıl süren Ardipithecus ramidus, iki ayağının üzerinde yürüdüğü belirlenen ilk 'insansı' fosili. Ağaca da tırmanabilen Ardi'nin evrim zincirindeki 'eksik halka'ya en uygun profili taşıdığı bilimcilerce ifade ediliyor. Ardi, son 40 yıl boyunca en eski "insansı" olarak bilinen Lucy'den 1 milyon yıl daha yaşlı.

Science dergisinde 11 ayrı çalışmadan derlenerek anlatılan iskeletin, 50 kilogram ağırlığında, 1,22 metre boyunda olan ve ormanlık bir bölgede yaşadığı anlaşılan bir dişi insansıya ait ve 4,4 milyon yıllık olduğu anlaşıldı. Ardipithecus ramidus adıyla sınıflandırılan canlının iskeleti, bulunan 125 kemik parçasının birleştirilmesiyle ortaya çıkarıldı.

Daha önce bulunmuş olan ve "Lucy" adı verilen en eski insansı iskeletinden 1 milyon yıl daha yaşlı olduğu anlaşılan ve "Ardi" adı verilen iskelet, insanın evrimine ilişkin yerleşik bazı kanıları da değiştirebilecek önemde.

ABD'nin Kent Eyalet Üniversitesi'nden antropolog C. Owen Lovejoy, bu bulguyla insan ve şempanzenin ortak bir atadan geldiklerini ortaya koyan deliller elde edilmiş olduğu kanısında. Kaliforniya Üniversitesi İnsan Evrimi Araştırma Merkezi müdürü Tim White da, "bulduğumuz ortak ata değil ama bulabildiklerimiz arasında ortak ataya en yakın olanı" görüşünü dile getiriyor.

MAYMUN VE İNSAN SOYLARI AYRI EVRİMLEŞTİ
White, insan ve şempanzelerin ortak atalarının 6-7 milyon yıl önce yaşadığının sanıldığını ifade söylüyor. Maymun ve insan soylarının ayrı ayrı evrimleşerek bugüne geldiklerini belirten White, bunların ortak atadan ayrıldıktan sonra birbirinden bağımsız olarak evrimleştiklerini anlatıyor.

Harvard Üniversitesi Arkeoloji ve Etnoloji Müzesi paleantropoloji yöneticilerinden David Pilbeam'a göreyse, Ardi "insan evrimi çalışmalarına ilişkin en önemli keşiflerden biri". Ardi, Etiyopya'da daha önce de bitki ve hayvanlara ait çok sayıda fosilin keşfedildiği Araf vadisinde bulundu.

Ardi'nin üst dişlerinin bugünkü maymunların uzun ve keskin dişlerine değil, daha çok günümüz insanının küt dişlerine benzediğini, bunun da Ardi'nin diyetinin ağırlıklı olarak "meyve ve kabuklu yemiş gibi, ağaçlarda yetişen ürünler olduğu" anlaşıldı. Ardi üzerinde yapılan çalışmalarda, el ve ayak yapısının, bu insansının ağaçlara tırmandığını ancak zamanının büyük bölümünü yerde geçirdiğini gösterdiği anlaşıldı.

Ardi'nin pelvis ve kalça kemikleri, bu insansının dik yürüdüğünü gösteriyor. Ayakları, dik yürümeye olanak verecek biçimde. Ancak ağaçlara tırmanmasına da yardım edebilecek kadar büyük ayak parmaklarına sahip.
[b]